برنامه ریزی کاربری زمین با هدف افزایش زمینه های حضور بانوان در فضای شهری

چکیده عوامل موثر بر حضور بانوان در فضاهای شهری، یکی از مهمترین موضوعات مورد توجه پژوهشگران شهری در سال های اخیر بوده است. اگرچه این مسئله در ادبیات جهانی بسیار مورد توجه قرار گرفته اما در پژوهش های شهری داخلی کمتر نشانی از آن می توان یافت. براین اساس، این پژوهش تلاش نموده تا با بررسی متون نظری مرتبط با موضوع و مطالعات میدانی در خیابان امام خمینی قزوین، عوامل محدود کننده حضور بانوان در فضای شهری را واکاوی و از آن ره، خیابان امام خمینی قزوین را در پاسخ به توقعات موردی بانوان از یک فضای شهری، مورد مداخله قرار دهد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی، روش تحقیق متداول در علوم انسانی است و از آنجا که این تحقیق نیز به بررسی رابطه میان علوم انسانی (عوامل موثر بر حضور بانوان در فضای شهری) و دانش شهرسازی می -پردازد در دسته روش تحقیق توصیفی-تحلیلی (غیر تجربی) قرار می گیرد. در این پژوهش، ضمن بررسی و تحلیل رابطه میان کاربری زمین و حالات روحی- روانی بانوان از یکسو و توقعات بانوان از خیابان از سوی دیگر، فعالیت های مورد انتظار بانوان از خیابان بازشناسی و از آن ره تجدید سازمان عملکردی (با تاکید بر برنامه ریزی کاربری زمین) با هدف ایجاد زمینه های حضور بانوان در فضا صورت گرفت. یافته های تحقیق نشان می دهد، که خلق فضای مورد انتظار بانوان مستلزم پاسخگویی به نیازهای مختلف مادی، ذهنی و روحی- روانی این قشر می باشد؛ همچنین توقعات موردی بانوان از خیابان در مواردی چون سرزندگی، انعطاف پذیری، اختلاط کاربری، دسترسی مطلوب، ایمنی و امنیت و مواردی از این دست بوده و بسیاری از محدودیت های عمده بانوان در خیابان امام خمینی از فقدان یا نقصان در عوامل فوق نشات گرفته است. بنابراین چنین به نظر می رسد اصلاح نظام عملکردی خیابان در جهت مرتفع نمودن محدودیت های حضور بانوان و خلق فرصت های برابر برای این قشر می تواند زمینه مساعدی را برای حضور فعال بانوان در فضای شهری ایفا نماید. کلیدواژه ها: زنان، فضای شهری، فضای جنسیتی، عدالت، روانشناسی محیطی